เชื่อว่าหลาย ๆ คน ต้องเคยมีประสบการณ์เจ็บไข้ได้ป่วยแล้วมีความจำเป็นต้องทานยาเม็ด หรือแคปซูลเพื่อรักษาอาการของโรคนั้น ๆ ปัญหาที่ตามมาก็คือ คำว่ายา “ก่อน” หรือยา “หลัง” อาหารนั้น ควรทานห่างจากมื้ออาหารนานแค่ไหน หรือ ยา “ก่อนนอน” ควรทานก่อนนอนนานแค่ไหน และหากลืม เราสามารถทานยาตามเข้าไปได้เลยหรือไม่ วันนี้คลินิกเวชกรรมใกล้บ้านใกล้ใจ จะมาแบ่งปันความรู้คู่ครัวเรือน ให้ทุกบ้านในชุมชนสามารถรับประทานยาได้อย่างถูกต้องปลอดภัย
การทานยาก่อนอาหารที่ถูกต้อง
- ควรทานก่อนมื้ออาหารอย่างน้อย 30 นาที เพื่อประสิทธิภาพในการออกฤทธิ์ดีที่สุด
หากลืมทานยาก่อนอาหารต้องทำอย่างไร?
- สำหรับยาทั่วไป เช่น ยาลดกรดในกระเพาะ ยาโรคกระเพาะ หรือยาปรับลำไส้ หากลืม ให้ข้ามยามื้อนั้นไปได้เลย เพราะหากทานหลังมื้ออาหาร จะถือว่าไม่ถูกต้องตามหลักการใช้ยา เนื่องจากยาบางชนิดมีผลต่อการเตรียมความพร้อมของกระเพาะและลำไส้เพื่อรองรับสารอาหาร รวมถึงอาหารบางชนิดอาจมีผลต่อประสิทธิภาพการออกฤทธิ์และการดูดซึมของยาอีกด้วย
- สำหรับยาสำคัญที่ต้องทานให้ครบตามกำหนด เช่น ยาปฏิชีวนะบางชนิด หากลืม ให้ทานตามหลังมื้ออาหารไปแล้ว 2 ชั่วโมง หรือตอนท้องว่าง และมื้อต่อไปก็สามารถทานยาตามปกติได้เลย
การทานยาหลังอาหารที่ถูกต้อง
- ควรทานหลังมื้ออาหารทันที หรือภายใน 15 นาที เพื่อประสิทธิภาพในการออกฤทธิ์ดีที่สุด
หากลืมทานยาก่อนอาหารต้องทำอย่างไร?
- สำหรับยาทั่วไป เช่น ยาแก้ปวด ควรทานหลังอาหารทันที เนื่องจากยาอาจทำให้ระคายเคืองกระเพาะอาหารได้หากทานขณะท้องว่าง หากลืม ให้ข้ามมื้อนั้นไปได้เลย และมื้อต่อไปก็สามารถทานยาตามปกติได้
- สำหรับยาสำคัญที่ต้องทานให้ครบตามกำหนด เช่น ยาปฏิชีวนะบางชนิด หากลืมทานภายใน 15 นาที สามารถทานหลังมื้ออาหารได้ทันที เพราะอาหารไม่มีผลต่อการดูดซึมของยาปฏิชีวนะชนิดนี้ หรือ ควรทานอาหารมื้อย่อยแล้วค่อยทานยาตาม
การทานยาก่อนนอนที่ถูกต้อง
- ควรทานก่อนนอนประมาณ 15 – 30 นาที เพื่อประสิทธิภาพในการออกฤทธิ์ดีที่สุด
หากลืมทานยาก่อนอาหารต้องทำอย่างไร?
- สำหรับยาที่ทานก่อนนอนทั่วไป หากลืม สามารถข้ามไปทานก่อนนอนคืนถัดไป ไม่ควรทานในตอนเช้าของวันถัดไป เพราะยากลุ่มนี้มักมีผลให้ง่วงนอน หรืออาจมีผลข้างเคียงซึ่งอาจรบกวนการใช้ชีวิตได้
- สำหรับยาสำคัญบางชนิด เช่น ยาละลายลิ่มเลือด หากลืมทานก่อนนอน สามารถทานได้ภายใน 12 ชั่วโมง หลังจากเวลานอน หากเกินกว่านั้น ให้ทานในมื้อถัดไปแทน
เท่านี้เราก็ได้เรียนรู้วิธีการทานยาอย่างถูกต้อง และวิธีการทานยาหากลืมทานตามเวลากันแล้ว อย่างไรก็ตาม เราไม่ควรลืมทานยาบ่อยครั้ง เนื่องจากอาจทะให้เกิดการดื้อยา ซึ่งอาจมีผลให้ประสิทธิภาพการรักษาของยานั้นลดลงได้นั่นเอง
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ LINE: @kbkjclinic